Y học cổ truyền phương Đông đã sử dụng mật gấu làm thuốc trong hàng trăm năm qua. Trong mật gấu có hàm lượng cao chất axit ursodeoxycholic (UDCA) và chất này có tác dụng điều trị một số bệnh về gan mật. Tuy nhiên, hiện nay đã có rất nhiều loại thuốc thảo dược và chất tổng hợp cũng có tác dụng tương tự. Các thầy thuốc đông y cũng đồng ý rằng dù không có mật gấu thì cũng không ảnh hưởng đến sức khỏe của mọi người.
Trước đây, người ta lấy mật gấu bằng cách vào rừng săn bắt gấu và cắt lấy túi mật sau khi giết gấu, vì vậy mật gấu khi đó là vật phẩm hiếm, có giá trị và chỉ được sử dụng để điều trị một số chứng bệnh nhất định. Tuy nhiên, mọi việc đã hoàn toàn thay đổi khi vào những năm 1980, các trại nuôi nhốt gấu lấy mật bắt đầu được mở ra để khai thác mật gấu thường xuyên trong suốt vòng đời của gấu. Hiện nay, có khoảng hơn 12.000 cá thể gấu đang bị nuôi nhốt trong các trại gấu lấy mật ở Việt Nam và nhiều nhất ở Trung Quốc.
Quá trình chích hút mật gấu gây ra những tổn thương, đau đớn và những di chứng cực kì nghiêm trọng cả về thể chất và tinh thần cho gấu.
Các trại gấu có nhiều hình thức chích hút mật khác nhau, nhưng tất cả đều có một điểm chung là gây rất nhiều tổn hại cho gấu. Hình thức nuôi nhốt gấu lấy mật ở Việt Nam và Trung Quốc khác nhau, nhưng đặc điểm chúng là gấu bị nhốt trong cũi sắt chật hẹp. Các hình thức lấy mật có thể là "chảy tự do", trong đó túi mật gấu bị tạo lỗ cho mật chảy ra, hoặc người ta có thể đặt ống thông cố định từ túi mật ra ngoài.
Ở Trung Quốc, cơ quan chức năng đã ban hành luật cấm việc sử dụng lồng ép và "áo sắt" bọc quanh mình gấu, nhưng cách làm như vậy vẫn còn tồn tại ở các trại gấu ít được đầu tư. Gấu bị nhốt từ nhỏ trong các lồng nhỏ bé đến mức khi lớn lên cơ thể của gấu sẽ cong queo, biến dạng để có thể nằm vừa trong các song sắt. Hầu hết gấu trong các trại gấu đều bị rụng gần hết răng do chúng cố cắn song sắt để tìm đường thothân hoặc do buồn chán.
Một số trại gấu ở Trung Quốc có chương trình cho gấu sinh sản nhưng họ vẫn phải dựa vào việc săn bắt gấu hoang dã để duy trì số lượng gấu. Rất nhiều cá thể gấu đã bị nuôi nhốt từ khi còn nhỏ và bị giam cầm trọn đời, có thể lên tới 30 năm, để bị lấy mật liên tục.
Tuy nhiên, do phải sống trong điều kiện tàn tệ của các trại gấu, thường xuyên bị bỏ đói khát, bị mắc bệnh tật, thương tích và ung bướu ác tính, nên phần lớn gấu bị nuôi lấy mật sẽ không sống hết được vòng đời tự nhiên của mình.
Năm 2015, Trung Ương Hội Đông Y Việt Nam và Tổ chức Động vật Châu Á cam kết chấm dứt việc sử dụng mật gấu trong đông y vào năm 2020. Vào năm 2012, khảo sát thực hiện bởi Trung ương Hội Đông y Việt Nam và Tổ chức Động vật châu Á cho thấy, có 17% thầy thuốc thừa nhận có dùng mật gấu, 23% trong số được khảo sát từ chối trả lời câu hỏi này. Trước đó, vào năm 2011, Tổ chức Động vật Châu Á đã thực hiện khảo sát ở Trung Quốc và kết quả cho thấy 87% người được hỏi phản đối nạn nuôi nhốt gấu lấy mật tàn bạo.
Ngay cả những người làm nghề y cũng không mặn mà gì với việc nuôi nhốt gấu lấy mật. Trong khuôn khổ chương trình Healing Without Harm (Chữa Bệnh Không Cần Gây Hại) của Tổ chức Động vật Châu Á, hàng ngàn nhà thuốc đã cam kết không mua bán mật gấu.
Trong khi đó, công ty dược Kaibao, đầu mối thu mua mật gấu lớn nhất thế giới, gần đây đã tuyên bố rằng họ đang nghiên cứu các loại dược phẩm có khả năng thay thế cho mật gấu và đang nhận được sự hỗ trợ của chính quyền Trung Quốc. Điều đó cho thấy thị trường mua bán mật gấu đang ngày càng bị thu hẹp.
Đáng tiếc là hoạt động nuôi nhốt gấu lấy mật vẫn hoàn toàn hợp pháp ở Trung Quốc và mặc dù đã có một số quy định quản lý nhằm hạn chế các hành vi quá tàn bạo nhưng các trại gấu vẫn thường xuyên vi phạm các quy định này và cho tới nay vẫn chưa có trường hợp nào bị xử lý.
Ở Việt Nam, chính phủ đã cấm nuôi nhốt gấu lấy mật từ năm 1992 nhưng hiện vẫn còn tồn tại thực trạng nuôi gấu để lấy mật vì các trại gấu vẫn được phép nuôi giữ gấu và vẫn còn nhu cầu sử dụng mật gấu. Sau nhiều năm cứu hộ gấu và làm vận động, truyền thông nâng cao nhận thức cộng đồng, Tổ chức Động vật Châu Á đã nhận được sự tin tưởng và ủng hộ của các cơ quan chức năng Việt Nam và được Tổng cục Lâm nghiệp tín nhiệm chọn làm đối tác chính thức chung tay hướng tới cứu hộ toàn bộ các cá thể gấu đang bị nuôi nhốt và đóng cửa tất cả các trại gấu ở Việt Nam vào năm 2022.
Từ những ngày đầu thành lập vào năm 1998, Tổ chức Động vật Châu Á đã liên tục vận động chấm dứt nạn nuôi nhốt gấu lấy mật ở Việt Nam và Trung Quốc. Nhờ có sự ủng hộ nhiệt tình của rất nhiều người yêu động vật trên khắp thế giới, Tổ chức Động vật Châu Á đã vén bức màn bí mật bao quanh nạn nuôi nhốt gấu lấy mật và đưa sự thật tàn bạo của ngành kinh doanh này ra trước ánh sáng công luận quốc tế. Tổ chức đã cứu hộ được hơn 600 cá thể gấu thoát khỏi cảnh sống đen tối bị hút khai thác mật ở Việt Nam và Trung Quốc và chúng tôi cam kết sẽ theo đuổi sự nghiệp này đến cùng và đặt dấu chấm hết cho nạn nuôi nhốt gấu lấy mật.
Với sự ủng hộ của các bạn, chúng ta có thể cùng vĩnh viễn khép lại cơn ác mộng của loài gấu. Hãy cùng tham gia vào phong trào toàn cầu yêu cầu chấm dứt nuôi nhốt gấu lấy mật và giúp hàng ngàn cá thể gấu không còn bị đày đọa đau đớn nữa.